Diyot

Kristallerin doğrultucu etkisi 1874 yılında Alman fizikçi Ferdinand Braun tarafından bulunmuştur. Kedi bıyığı da denilen ilk yarıiletken diyotlar 1906 yılında geliştirilmiş ve galena gibi mineral kristalleri ile üretilmişlerdir. Günümüzde çoğu yarıiletken diyot silikondan yapılmaktadır. Silikon yanında selenyum ve germanyum gibi yarıiletkenler de ara sıra kullanılmaktadır.

Diyotların en genel fonksiyonları akımın bir yönde geçişine izin vermek ve ters yönde geçişine izin vermemektir. Bu açıdan bakıldığında diyotları kontrol valflerine benzetmek mümkündür. Bu tek yönlü harekete doğrultma denir ve alternatif akımı doğru akıma çevirmek amacıyla kullanılır. Radyo sinyallerinin alıcılarda module edilmesi amcıyla kullanılan diyotlar da doğrultucu diyotlardır.

Diyotlar sadece açma kapama gibi basit işlemler dışında çok karmaşık işlemler için de kullanılabilirler çünkü lineer olmayan bir voltaj akım eğrileri vardır. Yarıiletken diyotlar sadece ileri yönlerinde belirli bir eşik değerden yüksek voltaj varsa iletimde olurlar. Bu durumda voltaj değişimi çok azdır ve bu değişim sıcaklığa bağlıdır. Bu nedenle sıcaklık sensörleri ya da voltaj referansı olarak da kullanılabilirler.

Yarıiletken diyotların akım voltaj karakteristikleri kullanılan yarıiletkene ve üretim sırasında eklenen katkı maddelere bağlıdır. Bu maddelerin isteğe göre ayarlanması ile amaca yönelik değişik diyot tipleri ortaya çıkarılabilir. Örneğin voltaj regüle etmek amacıyla kullanılan Zener diyotları, devreleri yüksek voltaj çıkışlarına karşı koruyan avalanche diyotları, radyo ve TV alıcılarını ayarlamak amacıyla kullanılan varaktör diyotlar, radyo frekansları üretmek amacıyla kullanılan, tünel diyotlar, Gunn diyotları, IMPATT diyotları ve ışık yaymak amacıyla kullanılan LEDler. Tünel, Gunn ve IMPATT diyotlar negatif dirence sahiptirler ve bu özellikler mikrodalga ve anahtarlama devrelerinde çok kullanışlıdır.

Gizle